Johannes van het Kruis

joahnnes-van-het-kruis Juan de Ypes werd geboren in 1542 in het Spaanse plaatsje Fontiveros als zoon van een wever. Toen Juan 3 jaar was stierf zijn vader en het gezin verviel in extreme armoede. Zijn moeder, Catalina, vertrok daarom met haar zonen naar Medina del Campo. Het lukte Catalina om Juan in een internaat te plaatsen waar hij basisonderwijs ontving.

Als jong volwassene ging hij zieken verplegen en kon zijn werk als loopjongen in een ziekenhuis combineren met het volgen van lessen aan een college van de nieuw opgerichte Jezuïetenorde. Hij besloot in 1563 in te treden bij de karmelieten in Medina del Campo om zich meer af te zonderen en een strenger leven te leiden. Vanaf dat moment heette hij Frater Juan de Santo Matias. Hij werd priester gewijd in 1567.

Na zijn wijding raakte hij in een roepingscrisis en wilde hij zich terugtrekken in een Kartuizerklooster. Op dat moment ontmoette hij de bijna 30 jaar oudere Teresa van Avila die bezig was met de stichting van het tweede klooster van de ongeschoeide karmelietessen. Teresa wist Juan te weerhouden naar de kartuizers over te gaan. Zij betrok hem bij de hervorming van de mannelijke tak van de hervorming. Juan werd de eerste ongeschoeide karmeliet.

Hij richtte een gemeenschap op bij Duruelo, waar hij met een klein groepje broeders een streng ascetisch leven van gebed, contemplatie en dienstbaarheid leidde. Voortaan noemde hij zich Juan de la Cruz.

De pogingen om de orde te hervormen stuitten op veel weerstand en onbegrip. Hij werd in 1577 gevangen genomen door zijn geschoeide medebroeders en opgesloten in een donkere cel in het klooster van Toledo. Daar zat hij 9 maanden gevangen. In deze uitzichtloze situatie dichtte hij het grootste deel van zijn Geestelijk Hooglied.

Na zijn vlucht uit de kerker werd hij opnieuw geestelijk leider van de contemplatieven. In 1593 werden de ongeschoeiden een zelfstandige orde.

In deze jaren schreef Jan van het Kruis commentaren op het Geestelijk Hooglied, dichtte “Donkere Nacht”, en werkte dit gedicht uit in zijn commentaren: “De donkere nacht van de ziel”, en de “Bestijging van de Berg Karmel”. Ook dichtte hij “Levende vlam van Liefde” en schreef daarbij het commentaar. Al zijn werken zijn pas na zijn dood gepubliceerd.

Hij stierf te Ubeda in 1591 in een afgelegen klooster in Andalusia. Zijn geschriften hebben grote invloed uitgeoefend op de christelijke spiritualiteit. In 1576 wordt Jan van het Kruis zalig en in 1726 heilig verklaard. In 1926 gaf Paus Pius XI hem de eretitel van Kerkleraar. Hij wordt beschouwd als één van de grootste dichters in de Spaanse taal.

( bron: Hein Blommestein O.Carm in: Lucepedia)